GRODY >
Łódzkie
Informacje o miastach są
sukcesywnie uzupełniane.
Kliknięciu na herbie - www
miasta.
GRODY KRÓLA
KAZIMIERZA WIELKIEGO W WOJ .
ŁÓDZKIM
BOLESŁAWIEC
- wieś w województwie
łódzkim, powiecie
wieruszowskim nad Prosną.
Dawniej miasto. Początki
miejscowości sięgają XIII w.
Książę kaliski Bolesław
Pobożny 6 XII 1266 r. wydał
dokument lokacyjny
zakładający miasto o nazwie
Bolesławiec. Dwa lata
później pobudował w tym
miejscu gród obronny.
Krzyżowały się tutaj szlaki
handlowe z Kujaw na Morawy i
z Rusi na Śląsk, dlatego
umiejscowiono tu komorę
celną. Po 1281 r.
Bolesławiec znalazł pod
panowaniem Piastów śląskich,
jednak za Władysława
Łokietka wrócił w granice
Królestwa Polskiego.
Kazimierz Wielki w latach
1333-1335 na miejscu dawnego
grodu zbudował murowany
zamek z cegły. Posiadał on
bramę, mury obwodowe i dwa
drewniane budynki na
dziedzińcu. W 1370 r. Ludwik
Węgierski oddał w zastaw
księciu Władysławowi
Opolczykowi Bolesławiec wraz
z ziemią wieluńską i
ostrzeszowską. Książę ten
podwyższył mury obwodowe
zamku a na dziedzińcu
wzniósł wysoką na 22 m wolno
stojącą wieżę obronną.
Miasto z zamkiem wróciło
ponownie w granice Królestwa
Polskiego po
dziesięcioletnim oblężeniu
go przez wojska Władysława
Jagiełły (1391-1401). Od XVI
w. Bolesławiec był siedzibą
starostwa niegrodowego. Za
Zygmunta III Wazy budynki
zamkowe otynkowano nadając
im charakter rezydencji. W
czasie potopu szwedzkiego
polscy obrońcy sami
wysadzili zamek i podpalili
miasto. Po odbudowie, na
początku XVIII w. zniszczeń
dokonały wojska szwedzkie,
saskie i polskie. W 1815 r.
Prosna stała się rzeką
graniczną i część ziem
mieszczan znalazła się w
zaborze pruskim. Nastąpiło
zubożenie miasta. W 1870 r.
Bolesławiec utracił prawa
miejskie. Z dawnego zamku
pozostała jedynie wysoka
wieża i fragment murów.
Miasta polskie
w
tysiącleciu,,
kom. red. S. Pazyra,
Ossolineum, Wrocław
1965-1967, t. II, s. 36-37;
www.bolesławiec.net.pl/-3k
BRZEZINY
- miasto powiatowe w
województwie łódzkim. Źródła
wykazują, że już w 1139 r. w
Brzezinach istniała parafia
rzymsko-katolicka, co może
świadczyć, że osada była tu
już na przełomie XI-XII w.
Przed 1327 r. Władysław
Łokietek podarował Brzeziny
Bożywojowi, wojewodzie
łęczyckiemu. Prawdopodobnie
wówczas osada otrzymała
prawa miejskie. Dokument
Władysława Siemowitowicza
księcia dobrzyńskiego i
łęczyckiego z 1332 r.
potwierdza miejski charakter
osady. Znajdowała się tu
wtedy siedziba kasztelanii.
W 1339 r. Brzeziny z
powrotem stały się
własnością królewską.
Kazimierz Wielki w 1364 r.
potwierdził przywilej
lokacyjny nadany miastu. Od
1462 r. do końca XVIII w.
Brzeziny były własnością
szlacheckiej rodziny
Lasockich, a od 1792 r.
rodziny Ogińskich. Miasto
było ośrodkiem powiatu
sądowego (od 1386r.).
Mieszczanie zajmowali się
głównie sukiennictwem. W XVI
w. istniało tu ok. 300
warsztatów tkackich.
Brzeziny były znane także
jako ważny ośrodek
piwowarski. W połowie XVI w.
proboszczem w miejscowej
farze był Andrzej Frycz
Modrzewski. W mieście
istniała szkoła
protestancka, rozwinął się
także ruch ariański. W XIX
w. Brzeziny stały się ważnym
ośrodkiem produkcji
odzieżowej i największym w
Królestwie Polskim ośrodkiem
chałupnictwa krawieckiego.
Jeszcze w 1937 r. było w
mieście 649 zakładów
krawieckich. Także po II
wojnie światowej Brzeziny
były ważnym ośrodkiem
przemysłu odzieżowego. Do
zabytków zalicza się obiekty
sakralne, m.in. kościół pw.
Podwyższenia Krzyża Świętego
z XIV w. i klasztor
reformatów z XVII w.
Miasta polskie
w
tysiącleciu,,
kom. red. S. Pazyra,
Ossolineum, Wrocław
1965-1967, t. II, s. 38-39;
www.pl.wikipedia.org/wiki/Brzeziny-69k;
www.brzeziny.pl/-25.k
BRZEŹNICA
BUDZISZEWICE
INOWŁÓDZ
- wieś w województwie
łódzkim, powiecie
tomaszowskim. Dawniej
miasto. Inowłódz należy do
starszych miejscowości w
Polsce. Osada targowa w tym
miejscu istniała już w X w.
Zbudowany był tu także
drewniany gród kasztelański.
W 1086 r. Władysław Herman
wzniósł w Inowłodzu kamienną
świątynię p.w. św. Idziego.
Na przeprawie przez Pilicę
już w 1145 r. pobierano cła.
Prawa miejskie w połowie XIV
w. nadał miejscowości
Kazimierz Wielki, który
także pobudował mury i
wzniósł zamek obronny na
wzgórzu (w latach 1356 -
1366). Inowłódz był
ośrodkiem dóbr królewskich,
często zastawianym. W latach
1387-1390 zamek w zamian za
pożyczkę przeszedł na
własność braci Jana i
Abrahama Niemirów, jednak
już w 1393 r. został
wykupiony przez Władysława
Jagiełłę. Od 1438 r. do
połowy XVII w. był siedzibą
kasztelanii inowłodzkiej. Na
wyprawę przeciwko Krzyżakom
w 1459 r. Inowłódz wystawił
12 pieszych, co świadczy o
znaczeniu miasta. W 1520 r.
zbudowano nowy, większy
kościół parafialny św.
Michała Archanioła, tym
samym kościół św. Idziego
stał się kościołem
filialnym. Od XV do XVII w.
istniała tu szkoła
parafialna. Zamek, który
wcześniej został
przebudowany i wzmocniony
przez królową Bonę, uległ
zniszczeniu wraz z miastem w
czasie najazdu szwedzkiego.
W XVIII w. powstał powiat
inowłodzki w województwie
łęczyckim. W tym czasie
ludność zajmowała się
głównie pędzeniem gorzałki i
piwa. W XIX w. zaczęto
wypalać wapno. Zbudowano też
hutę żelaza, w której
wytwarzano surówkę i odlewy.
Przemysł jednak upadł. W
1870 r. Inowłódz utracił
prawa miejskie. Nie powiodła
się także próba utworzenia
uzdrowiska, po odkryciu
leczniczych właściwości
miejscowych wód. W czasie II
wojny światowej Inowłódz
został zniszczony w 80 %.
Wśród zabytków znajdują się,
z XI w. kościół romański św.
Idziego, ruiny zamku z XIV
w. i kościół parafialny z
XVI w.
Dąbrowski
J., Kazimierz Wielki -
twórca korony Królestwa
Polskiego, Kraków 2007,
s. 67; Długosz J.,
Roczniki czyli kroniki
sławetnego Królestwa
Polskiego, Warszawa
1975, ks. IX, s. 441;
Guerquin B., Zamki w
Polsce, Warszawa 1984,
s. 164; Kajzer L.,
Kołodziejski S., Salm J.,
Leksykon zamków w Polsce,
Warszawa 2001, s. 204-205;
Miasta polskie
w
tysiącleciu, kom. red.
S. Pazyra, Ossolineum,
Wrocław 1965-1967, t. II, s.
44-45; Słownik
geograficzny Królestwa
Polskiego i innych krajów
słowiańskich, nakł. F.
Sulimierskiego i W.
Walewskiego, Warszawa 1882,
t. III, s. 292-293;
www.pl.wikipedia.org/wiki/Inowlodz;
www.inowlodz.friko.pl;
www.zamkipolskie.com/inowlodz/inowlodz.html
ŁĘCZYCA
-
Miasto powiatowe w
województwie łódzkim.
Pomiędzy VI i XII w. w
niedalekim Tumie znajdował
się gród oraz osada targowa.
Prawdopodobnie z fundacji
Bolesława Chrobrego powstało
tu w 997 r. pierwsze w
Polsce opactwo
benedyktyńskie. W połowie
XII w. przeszło ono na
własność arcybiskupstwa
gnieźnieńskiego (Benedyktyni
w 1140 r. przenieśli się do
Mogilna). Mury opactwa w
Tumie zostały rozebrane,
jednak już 1161 r.
konsekrowano w tym miejscu
okazałą kolegiatę romańską
pw. NMP i św. Aleksego. W
1106 r. Bolesław Krzywousty
zbudował nowe umocnienia na
miejscu starego grodu a na
zachód od grodu nową osadę
targową. W Łęczycy
znajdowała się jedna z
najstarszych kasztelani. W
latach 1138-1148 rezydowała
tu księżna Salomea, wdowa po
Bolesławie Krzywoustym, jako
że Łęczyca była wówczas
stolicą tzw. „oprawy
wdowiej”. Odbywały się tu
liczne zjazdy prowincjonalne
i ogólnokrajowe, świeckie i
duchowne m.in. zjazd w 1180
r. zwołany przez Kazimierza
Sprawiedliwego czy też synod
łęczycki w 1285 r. Od XII w.
Łęczyca jest stolicą
księstwa, które w 1264 r.
uległo podziałowi na
księstwo łęczyckie i
sieradzkie. W XIV w.
powstało województwo
łęczyckie. Przed rokiem 1267
nastąpiła lokacja miasta na
nowym terenie, na płn. od
dawnej osady. Poprzednie
miejsce nazwano Starym
Miastem. W XIII w. Łęczyca
była obiektem częstych
najazdów ze strony Litwinów
i Tatarów. W 1331 r.
zniszczeń dokonali Krzyżacy.
Król Kazimierz Wielki
odbudował miasto, które
otoczył murami oraz wzniósł
murowany zamek. Przez
Łęczycę prowadził szlak
handlowy z północy na
południe z przeprawą przez
Bzurę. To sprzyjało
rozwojowi miasta. Dokument z
1456 r. wykazuje istnienie
cechów: rzeźników, krawców,
tkaczy, szewców, piekarzy,
kowali, cieśli, łuczników,
garncarzy i murarzy. W 1578
r. 185 mieszczan zajmowało
się 34 rzemiosłami i
handlem. Uchwały sejmowe z
lat 1629, 1643 i 1647
wyznaczyły Łęczycę jako
jeden z sześciu ośrodków do
wymiany handlowej między
kupcami polskimi i
zagranicznymi. Podskarbi
koronny Jan Lubomirski
przebudował w XVI w. zamek
na rezydencję starościńską.
Wiek XVII zahamował rozwój
miasta. W 1606 r. część
miasta została spalona przez
rokoszan Zebrzydowskiego.
Zniszczeń dokonał także
wielki pożar w 1642 r. Po
najeździe szwedzkim w
połowie XVII w. zostały
tylko 3 domy. Do 1661 r.
zdołano odbudować tylko 23
domy. Ponownych zniszczeń
dokonali Szwedzi w czasie
wojny północnej na początku
XVIII w. Odbudowa miasta
nastąpiła pod koniec XVIII
w. W 1789 r. w Łęczycy były
182 domy i 1529 mieszkańców,
w tym 460 Żydów. Decyzją
Rady Nieustającej Łęczyca
stała się miastem
wydziałowym, któremu
podlegały miasta królewskie
województwa łęczyckiego i
brzesko-kujawskiego. W 1793
r. Prusacy zlikwidowali
województwo łęczyckie.
Zespół klasztorny
dominikanów zamienili na
więzienie. W czasie wojny w
1809 r. wojska austriackie
zniszczyły mury obronne i
część zabudowań miejskich. W
1815 r. Łęczyca znalazła się
w zaborze rosyjskim. Do 1842
r. była siedzibą obwodu,
następnie powiatu. W latach
20. XIX w. zaczęli osiedlać
się w Łęczycy tkacze,
sukiennicy, przędzalnicy i
farbiarze. W 1828 r. było
ich 256. Niestety,
wprowadzenie wysokich ceł
przez Rosję w 1832 r.
doprowadziło do upadku
sukiennictwa. W 1844 r.
otwarto w Łęczycy szpital
powiatowy. W mieście
istniały drobne zakłady
przemysłowe i rzemiosło. W
1923 r. Łęczyca uzyskała
połączenie kolejowe z Łodzią
i Kutnem. Po wojnie, do 1992
r. istniały Łęczyckie
Zakłady Rud Żelaza,
wydobywające syderyty ilaste
wykorzystywane w przemyśle
hutniczym i cementowniach.
Zamek kazimierzowski został
w latach 1964-1976 częściowo
zrekonstruowany i jest
obecnie siedzibą muzeum.
B. Guerquin, Zamki w
Polsce, Arkady, Warszawa
1984, s. 206-207;
Miasta polskie w tysiącleciu,
kom. red. S. Pazyra,
Ossolineum, Wrocław
1965-1967, t. II, s. 53-55;
Słownik geograficzny
Królestwa Polskiego i innych
krajów słowiańskich,
nakł. F. Sulimierskiego i W.
Walewskiego, Warszawa 1882,
t. V, s. 649-652;
pl.wikipedia.org/wiki/Łęczyca;
www.leczycanie.pl;
www.zamki polskie.com/lecy.html
OPOCZNO
PRZEDBÓRZ
RAWA
MAZOWIECKA
SIERADZ
|Do
góry|
|
|